We leven in een samenleving die ons een romantisch liefdesbeeld voorschotelt. We denken dat als we de juiste partner vinden, we verlost zijn van onze eenzaamheid, begrepen zullen worden zonder woorden en met een beetje geluk voor altijd gelukkig samen zullen zijn.

De realiteit is wat minder romantisch; een van de drie huwelijken strandt en ik heb nog nooit mensen met een lange liefdesrelatie ontmoet bij wie het in stand houden van hun relatie ‘als vanzelf’ verliep. Daarom bespreek ik hieronder 4 liefdesmythes die ons vanaf onze prille jeugd worden voorgeschoteld en juist langdurige, waardevolle relaties in de weg staan. 

De perfecte partner

De eerste mythe is dat we in de perfecte partner geloven. Ergens op deze aardbol zou jouw perfecte partner rondlopen, op zoek naar jou. Als jullie elkaar vinden, worden alle fantasieën waar, al jouw behoeften vervuld en leven jullie in eeuwig durend geluk. Dat vertellen de sprookjes en tsja, Sinterklaas bestaat toch ook? De werkelijkheid is dat er geen perfecte partner bestaat en evenmin het perfecte koppel. Toch blijven we het moeilijk vinden om onze partner te vergelijken met anderen, te fantaseren over de partner die je had kunnen hebben of zou moeten hebben. Het blijkt moeilijk te stoppen jezelf te kwellen met gedachten over je partners tekortkomingen en te denken aan hoe het leven zou verbeteren als je partner zou veranderen.

De partner die je compleet maakt

Ten tweede geloven we in de mythe dat een partner ons compleet zou maken. De Hollywoodfilms en sprookjes staan er bol van. Als je dit idee gelooft en denkt dat je zonder partner incompleet bent, zorg je voor problemen. Je zou de ander nodig hebben om je gevoel van eenzaamheid te vullen en dat zorgt juist voor de angst van verlating. In feite ben je al heel in jezelf. Als je dat kunt (h)erkennen, zul je meer in staat zijn je hele zelf te laten zien in je relatie; je eerlijk te uiten, te vragen wat je nodig hebt en voor jezelf op te komen i.p.v. dit te laten uit angst voor afwijzing of verlating. 

Eindeloos begrip voor en van elkaar

Ten derde geloven we dat liefde makkelijk zou moeten zijn, het vanzelf zou moeten gaan. Laten we hier even op inzoomen; als je een hele tijd doorbrengt met iemand, die andere gedachten en gevoelens heeft, andere interesses heeft, andere standaarden hanteert m.b.t. het huishouden, gelduitgaven, ouderschap en work-life balans, op een andere manier communiceert, onderhandelt en zichzelf uit, andere reacties heeft op dingen waarvan je houdt of die je verafschuwt, een andere smaak heeft qua eten, seks en vrienden en diepgewortelde gewoontes heeft die je irriteren; zou dat makkelijk moeten zijn? Klinkt dat overtuigend? Feit is dat er altijd significante verschillen zullen bestaan tussen elkaar en dat een liefdesrelatie dus niet makkelijk is. Het vraagt om communicatie, onderhandeling, compromissen sluiten, het accepteren van verschillen, voor jezelf opkomen, eerlijk zijn over je behoeften en gevoelens. Zolang je verwacht dat je partner denkt, voelt en handelt als jij, raak je gegarandeerd gefrustreerd en teleurgesteld. 

Eeuwigdurende gevoelens van liefde

De laatste mythe die ik bespreek is de mythe van eeuwig durende liefde. Is dit mogelijk? Als je liefde opvat als een gevoel, dan is het antwoord op deze vraag absoluut nee.  Het probleem met het opvatten van liefde als een gevoel is dat gevoelens komen en gaan, zo veranderlijk zijn als het weer. Dus als we liefde opvatten als een gevoel, kan het nooit voor altijd duren. Zo duurt de verliefdheidsfase over het algemeen zo’n 6 tot 18 maanden, soms zelfs 3 jaar. En als deze fase over is, voelt het als een verlies. Stellen gaan om deze reden soms ook uit elkaar. ‘Ik voel het niet meer, dus dit is duidelijk niet de juiste partner voor me’. Na de bedwelmende verliefdheidsfase blijkt je prins op het witte paard je eigenlijk helemaal niet te begrijpen en je prinses toch wel erg claimend te zijn. Juist vanaf dit punt in de relatie ontstaat de kans een authentieke, intieme relatie op te bouwen, elkaar ziend zoals je werkelijk bent. Dat vergt een open houding voor alles wat is, de bereidheid uit te leggen wat je bedoelt, te accepteren wat je niet kan veranderen en daadkracht te tonen daar waar je wel invloed hebt  (je eigen gedrag namelijk!). Zo leer je in relatie met de ander waardevolle lessen. In die zin zou je een liefdesrelatie kunnen opvatten als een grote leerschool.  Liefde als gevoel komt en gaat dus. In liefde handelen kan wel altijd, ongeacht hoe je je voelt. Zo hebben mijn partner en ik door schade en schande geleerd dat als we boos op elkaar zijn, na een time-out van een paar minuten, contact met elkaar opzoeken en delen wat er nu werkelijk aan de hand is. Op deze manier met boosheid omgaan maakt onze relatie intiemer en hechter.  

Wat nu?

En wat nu? Wat is het alternatief voor geloven in deze mythen? Een verschrikkelijke relatie waarin je liefdevol handelt ook al voel je het nooit? Dat kan de bedoeling ook niet zijn. Het gaat erom dat je de beste relatie creëert die mogelijk is, de beperkingen van de realiteit erin meenemend. Dat is een relatie waarin je liefdevol kan handelen, open blijft staan voor elkaar, waardeert wat je partner te bieden heeft, leert dealen met moeilijkheden en verschillen, je gevoelens en gedachten meer adequaat leert hanteren en bezig blijft jezelf in relatie tot de ander te ontwikkelen.

ACT in Liefde organiseert de 2daagse workshop Liefdesleven: Werk in uitvoering waarin je leert hoe je een zo goed mogelijke relatie kunt opbouwen en onderhouden.